تب هموراژیك كریمه-كنگو(CCHF)
برای اولین بار در سالهای 1944 و1945 میلادی تب هموراژیک کریمه در منطقه کریمه غربی اتحاد جماهیر شوروی سابق توسط یک گروه کاری به رهبری آقای ام .پ .گوماکف تشخیص داده شد
تب هموراژیك كریمه-كنگو(CCHF)
CRIMEAN-CONGO HEMORRHAGIC FEVER
تاریخچه:
برای اولین بار در سالهای 1944 و1945 میلادی تب هموراژیك كریمه در منطقه كریمه غربی اتحاد جماهیر شوروی سابق توسط یك گروه كاری به رهبری آقای ام .پ .گوماكف تشخیص داده شد ودر تابستان سالهای 1944 و1945 میلادی نیز بالغ بر 200 موردحاد تب هموراژیك كریمه همراه با خونریزی شدید اتفاق افتاد.در سال 1975 میلادی بر اساس شواهد سرولوژیكی كه در انسان ،گوسفند ،بز و دامهای اهلی كوچك انجام داده بودند فعالیت سرولوژیكی ویروس عامل این تب در ایران تأئید شد. در سالهای 1378 و سال 1379 در استانهای چهار محال بختیاری ،ارومیه،لرستان،سیستان و بلوچستان مواردی گزارش و تأئید شده كه مواردی متأسفانه منجر به مرگ شده است . همچنین در سالهای 1386 و 1387 نیز این بیماری در كشور تلفات انسانی داشته است . وزارت بهداشت مواردی را كه دارای علائم بالینی از جمله تب توام با كاهش بیش از حد معمول پلاكتها(Thrombocytopenia ) باشند را اعلام كرده است كه بعنوان موارد مشكوك گزارش نمایند .
ویروس تب هموراژیك كریمه-كنگو (CCHF) از خانواده Bunyaviridae و جنس Nairovirus می باشد. پاتوژنز بیماری تب خون ریزی دهنده كریمه كنگو:
ویروس درداخل بدن كنه تكثیر پیدا می كند بطوریكه از مرحله لاروی تا مرحله بلوغ در داخل بدن كنه بصورت(Trans-stadial transmission) می تواندمنتقل بشود ویروس بصورت(Trans-ovarial transmission)نیز منتقل می شود بنابراین كنه نه تنها بعنوان میزبان ویروس می باشد بلكه با توجه باینكه ویروس در سیكل زندگی كنه بصورت عمودی( vertical ) نیز منتقل می شودكنه بعنوان reservoir ویروس نیزعمل می كند در مهره دارانی كه بطور تجربی به ویروس آلوده شده اند سطوح ویرمی و مدت زمان ویرمی نسبتأ كوتاه و كم است و بعد از قطع ویرمی آنتی بادی ها بمقدار كمی قابل تشخیص می باشند.
یافته های بالینی:
یافته های بالینی:
در انسان دوره كمون بستگی به روش آلودگی دارد بطوریكه حد اقل 3 روز و حداكثر 9 روز طول می كشد و معمولأ با علائم آنفلوآنزا، سردرد شدید، درد در ناحیه پشت، anorexia و استفراغ تظاهر می كند. بیماران معمولأ از درد در مفاصل و درد عضلانی رنج می برند اسهال از علائم بالینی بیماری می باشد در بعضی از موارد سرفه ، فارانژیت و درد پرده جنب وجود دارد در روزهای دوم و چهارم بیماری نیز بعضی از بیماران علائم خونریزی از خود نشان میدهند.
معمولأ در اطراف محل خونگیری و محلهای تزریق هماتوما اتفاق می افتد ودر خیلی از موارد خارج شدن مقدار زیادی خون از رگها در دست و پا باعث گسترش نواحی خون مردگی (echymotic ) می شود. خون ریزی از لثه ها، بینی و در دستگاه ادرای-تناسلی بطور معمول دیده می شود. در مواردی كه منجر به مرگ می شود خون ریزی در دستگاه جهازهاضمه اتفاق می افتد. بیماری در زنان باردار باعث سقط می شود از سایر علائم این بیماری زردی، نارسائی كلیوی، درگیری سیستم عصبی مركزی و در فرم سخت شدن گردن عدم هوشیاری وافزایش حساسیت می باشد در مراحلی كه منجر به مرگ می شود شوك غیر قابل برگشت ونارسائی كبدی-كلیوی می دهد. در انسان درصد مرگ ومیر
(mortalityrate )حاصل از این تب حدود 30 درصد می باشد .در گوسفند و گاو این بیماری بمدت یك هفته ایجاد تب می كند ودر این مدت حالت ویرمی وجود دارد، این تب گذرا بوده و ایجاد مرگ ومیر در دام نمی كند غیر از تب علائم بالینی خاص دیگری نزد دام وجود ندارد ، در مدت زمانی كه در دام ویرمی وجود دارد ویروس عامل بیماری بطور مستقیم و یا بطور غیر مستقیم از طریق كنه های ایكسودیده و آرگاسیده به انسان منتقل و ایجاد بیماری می كند .
(mortalityrate )حاصل از این تب حدود 30 درصد می باشد .در گوسفند و گاو این بیماری بمدت یك هفته ایجاد تب می كند ودر این مدت حالت ویرمی وجود دارد، این تب گذرا بوده و ایجاد مرگ ومیر در دام نمی كند غیر از تب علائم بالینی خاص دیگری نزد دام وجود ندارد ، در مدت زمانی كه در دام ویرمی وجود دارد ویروس عامل بیماری بطور مستقیم و یا بطور غیر مستقیم از طریق كنه های ایكسودیده و آرگاسیده به انسان منتقل و ایجاد بیماری می كند .
راه های انتقال بیماری:
عفونت ازسه طریق به فرد سالم منتقل می شود:
1- گزیده شدن توسط كنه آلوده از نوع نه ی سخت
2- تماس با خون ومواد آلوده كننده دامی كه دچار عفونت خونی درهفته اول باشد.
3- تماس با خون وترشحات بیمار( انتقال بیمارستانی )
بیماری بیشتر دركسانی بروز می كند كه با دام سر وكار دارند كه از آن جمله می توان دامپزشكان، دامداران ، صلاخ ها ، قصاب ها ، كاركنان كشتارگاه ها و كسانی كه با گوشت تازه آلوده تماس دارند را نام برد.
ناقل بیماری:
ناقل بیماری:
برخی از انواع كنه ها هستند و شایعترین آنها كنه های هیالوها می بشند كه نوعی كنه سخت بوده بدنی بیضی شكل با اندازه 2-3 میلیمتر است.
كنه های آلوده پس از گزیدن حیوانات ( از جمله گوسفند، بز، گوساله و ...)
ویروس وارد دستگاه گردش خون حیوان می نمایند ، این ویروس می توانند تا یك هفته در خون حیوان باقی بماند افرادی كه در طی این مدت با خون یا سایر بافت های آلوده حیوان تماس یابند می توانند به این بیماری مبتلا شوند پرندگانی كه از منطقه ای به منطقه ای به منطقه دیگر مهاجرت می كنند هم می توانند كنه ها را با خود حمل حمل كرده در انتشار عفونت دخالت نمایند انسان از طریق گزش كنه آلوده تماس با خون و بافت ها ی آلوده فرد بیمار، به بیماری مبتلا می گردد.
چه كسانی در معرض ابتلا به CCHF هستند؟
1- 1- پزشكان، پرستاران وسایر كاركنانی كه ممكن است با خون وبافت های آلوده بیماری تماس یابند.
2- دامپزشكان ، دامداران ، كارگران كشتارگاه ها و سایر افرادی كه درتماس بادام ومحصولات دامی باشند.
3- ساكنین مناطقی كه درآنها كنه ها به فراوانی یافت می شود.
راه های پیشگیری:
این بیماری واكسن ندارد لذا باید اعمال زیر را انجام داد:
4- از بین بردن كنه ها ( ازطریق سم پاشی محل های نگهداری دام ها و سایر اماكن تجمع كنه ها)
5- استفاده از مواد دور كننده حشرات بر روی پوست، لباس.
6- عدم تجارت دام های كشورهای آلوده همجوار
7- استفاده از دستش، ماسك ویا سایر وسایل محافظت كننده برای جلوگیری از تماس پوستی با خون و بافت های آلوده دام ها یا بیماریان .
8- رعایت احتیاطات همه جانبه دركاركنان بهداشتی درمانی .
حال با توجه به امكانات موجود با چه شواهدی به وجود بسیاری شك كنیم وچه اقداماتی را انجام دهیم .
طبق دستور العمل كشوری: داشتن علایم خونزیزی، تب ترومبوسیتوپنی به عنوان مورد مظنون تلقی شده است وباید بلافاصله ضمن اقدامات درمانی ( نگهدارنده ) لازم نسبت به تهیه نمونه سرم خون و ارسال آن به دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی تهران اقدام نماید.
كنترل بیماری:
برای كنترل بیماری مهمترین اقدام مبارزه با كنه ها است ، به خصوص درفصول گرم است كه رشد و تكثیر آنها دربالاترین حد است . از سوی دیگر فرنطینه وكنترل تردد دام نیز، یك اصل اساسی در كنترل بیماری است.
پیشگیری و مبارزه :
یك واكسن غیر فعال شده كه از طریق مغز موش ساخته شده است در مقیاس خیلی كم در اروپای شرقی استفاده شده است با این وجود واكسنی كه دارای كارائی لازم عین حال بی خطر برای انسان باشد در مقیاس بالا وجود ندارد.كنه های ناقل از نظر تعداد خیلی زیاد و بسیار پراكنده می باشند بنابراین مبارزه با كنه ها بایستی از یك استراتژی منحصر بفرد در چهار چوب فعالیتهای دامپزشكی اجرا گردد. در مناطقی كه بیماری بصورت اندمیك وجود دارد افرادی كه با دام در تماس می باشند بایستی طوری كار كنند كه از گزش كنه در امان باشند (پوشیدن لباس مناسب شتشوی لباسها با مواد كنه كش ) و از تماس با ترشحات و خون آلوده خودداری نمایند. افرادی كه در بیمارستان و یا كلینیكهای خصوصی با بیماران در تماس می باشند بایستی رعایت مسائل قرنطینه أی بسیار جدی بگیرند.در نمونه گیری خون و سایر بافتهائی كه برای تشخیص جمع آوری می شوند بایستی دقت لازم را جهت جلوگیری از ابتلا بعمل آورند. برای از بین بردن تمامی خطرات احتمالی بایستی نسبت به ضد عفونی محل و از بین بردن ضایعات ولاشه ها اقدام مناسب بعمل آید
پیشنهاد ات جهت پیشگیری از بیماری :
1- كنترل تردد دام وجلوگیری ا زعبور ومرور غیر مجاز دام
2- سمپاشی وحمام دام ها با سموم ضد كنه
3- سمپاشی بستر وجایگاه دام درروستاها و دامداری ها
4- بهداشتی نمودن جایگاه های نگهداری دام با استفاده ازمصالح مناسب مثل سیمان به طوری كه شرایط برای رشد وتكثیر كنه ها نامساعد شود.
5- آموزش مردم درارتباط با راه های پیشگیری و انتقال بیماری
6- استفاده افراد شاغل دردامداری ها از لباس ها مناسب ، دستگش وچكمه جهت محافظت ازنیش كنه ها .
7- استفاده افراد ذابح ازلباس ، چكمه وعینك مناسب جهت حفاظت آنها ازتماس مستقیم با خون و ترشحات آلوده دام .
8- استفاده از گوشت های بازرسی شده در كشتارگاه ها ( گوشت دارای مهر بازرسی دامپزشكی) .
9- گوشت تازه 24 ساعت وجگر48 تا 72 ساعت دریخچال ( دمای 4-0درجه) نگهداری و سپس استفاده گردد تا جمود نعش طی شده وگوشت عاری از ویروس شود.
10- احتیاطات همه جانبه در بیمارستان ها درخصوص تماس با بیماران.
11- همكاری سایر ادارات ذیربط با دامپزشكی دو خصوص پیشگیری ازبیماری.
با رعایت موارد فوق پیشگیری از بیماری(CCHF)
جمود نعشی: به سفت شدن عضلات پس ا زذبح جمود نعشی می گویند كه دراین زمان دراثر فعل وانفعالات ، PH گوشت كاهش یافته كه این واكنش ها باعث ا زبین رفتن تعداد زیادی از باكتری ها و ویروس ها می شود.
توصیه های بهداشتی برای پرسنل دامپزشكی شاغل در كشتارگاه جهت پیشگیری از ابتلا :
1- استفاده از روپوش یا لباس كار سراسری مناسب،چكمه، دستكش،ماسك در طول مدت بازرسی گوشت.
2-انجام معاینات قبل از كشتار وممانعت از ذبح دامهای تب دار.
3-توزیع لاشه های گوشت حتی الامكان بعد از تكمیل پدیده جمود نعشی.
4.- نظارت بر معدوم سازی آلایش های غیر خوراكی و لاشه های ضبطی.
5.- اجرای برنامه های منظم سمپاشی و رعایت اصول بهداشتی در محیط كشتارگاه.
6.- رعایت اصول ایمنی كار به منظور جلوگیری از ایجاد هر گونه زخم و خراش های پوستی.
7. - ضد عفونی دست ها ،وسایل و ... با استفاده از تركیبات ضد عفونی كننده مناسب.
8- بهسازی و گندزدایی اتاق استراحت دام در كشتارگاه ها.
_crop.jpg)
نظر دهید