آنچه باید از تب برفكی بدانیم
بیماری تب برفکی یک بیماری بسیار عفونی و بشدت واگیر دام می باشد که به لحاظ شدت خسارات اقتصادی یکی از موانع اصلی در تامین بهداشت و تولید دام و فراورده های دامی محسوب میگردد.
آنچهباید از تب برفكی بدانیم
بیماریتب برفكی یك بیماری بسیار عفونی و بشدت واگیر دام می باشد كه به لحاظ شدت خساراتاقتصادی یكی از موانع اصلی در تامین بهداشت و تولید دام و فراورده های دامی محسوبمیگردد.
تب برفكی
بیماری تب برفكی یك بیماری بسیار عفونی و بشدت واگیر دام می باشد كه به لحاظ شدت خسارات اقتصادی یكی از موانع اصلی در تامین بهداشت و تولید دام و فراورده های دامی محسوب میگردد. این بیماری سبب كاهش تولید دام شده و نقش اساسی در تجارت دام و فراورده های خام دارد. تقریباً تمامی دام های زوج سم از جمله گونه های نشخواركنندگان اهلی نظیر گاو ، گاومیش ، گوسفند و بز به این بیماری مبتلا می شوند. شدت واگیری در دامهای حساس بسیار بالا ( 100% ) بوده ولی میزان مرگ و میر پائین و عمدتاً دام های جوان را دربر می گیرد.
ویروس عامل بیماری از جنس پیكورنا ویروسها بوده كه در این جنس 7 سروتایپ بنام های Asia 1 – C – A – O و سوشهــای آفریقائـی SAT 3 – SAT 2 – SAT 1 قرار دارنـد.
ویروس عامل بیماری از جنس پیكورنا ویروسها بوده كه در این جنس 7 سروتایپ بنام های Asia 1 – C – A – O و سوشهــای آفریقائـی SAT 3 – SAT 2 – SAT 1 قرار دارنـد.
این بیماری به طور كلی به عنوان بیماری دامی مشترك بین انسان و دام محسوب نمی شود.
دوره كمون بیماری:
دوره كمون بیماری 2 تا 14 روز بوده كه بر حسب شرایط و اپیدمیولوژی بیماری و میزان ویروس در گردش و همچنین زمان بروز بیماری در یك واحد، دوره كمون از 2 روز تا 14 روز تغییر می‌نماید.
راههای انتقال بیمار :
راههای انتقال بیمار :
ویروس بیماری تب برفكی از راه های مستقیم و غیر مستقیم بشرح زیر انتقال می یابد.
روش انتقال مستقیم :
روش انتقال مستقیم :
مهمترین و اصلی ترین روش انتقال و انتشار بیماری ، انتقال به روش مستقیم یعنی تماس دام آلوده( بیمار و یا در دوره كمون ) با دام حساس می باشد. دامهای مبتلا دارای علائم كلینیكی بیماری ، خصوصاً در مراحل اولیه و فاز تب دار ، ویروس را از طریق انتشار همراه با هوای تنفس به دام در تماس انتقال داده و سبب بروز بیماری در دام حساس می گردند. به لحاظ وجود مقادیر بسیار زیاد ویروس در ترشحات و هوای تنفسی دامهای آلوده خصوصاً قبل از بروز علائم بالینی ، انتقال مستقیم از دام آلوده به دام سالم بسرعت و سریع اتفاق می افتد و بعنوان راه انتقال اولیه بیماری در گله محسوب می گردد.
انتقال غیرمستقیم :
ابزار و وسائل آلوده مورد استفاده از جمله انواع سرنگ، سرسوزن، وسائل تلقیح مصنوعی، رفت و آمد وسائط نقلیه و تردد افراد میتواند سبب انتقال بیماری می شود.
انتقال بیماری توسط باد ( Wind borne ) تا چند كیلومتر از دامداریهای آلوده به مناطق پاك و عاری از بیماری می تواندصورت گیرد و فاكتورهای از جمله زمان و حجم ویروس پراكنده شده و تعداد دام مبتلا در كانونهای درگیر بیماری در این نوع انتقال موثر میباشند.
انتقال بیماری از طریق فراورده های خام دامی نظیر گوشت، شیر، پشم، پوست و ... آلوده نیز گزارش گردیده است.
انتقال بیماری توسط باد ( Wind borne ) تا چند كیلومتر از دامداریهای آلوده به مناطق پاك و عاری از بیماری می تواندصورت گیرد و فاكتورهای از جمله زمان و حجم ویروس پراكنده شده و تعداد دام مبتلا در كانونهای درگیر بیماری در این نوع انتقال موثر میباشند.
انتقال بیماری از طریق فراورده های خام دامی نظیر گوشت، شیر، پشم، پوست و ... آلوده نیز گزارش گردیده است.
كنترل بیماری :
كنترل بیماری تب برفكی بسیار مشكل میباشد . مقاومت عامـل بیمــاری در طبیعــت و عفونت زائـی شدیــد آن به همراه سایر عوامل از جمله تغییرات آنتی ژنتیكی ویروس و پیدایش تحت تیپ های جدید آن و مهمتر از همه توان ایجــاد بیمـاری در گونه های مختلف نشخواركنندگـان اهلی( گاو – گاومیش – گوسفند و بز ) و وحشی و وجود دامهای ناقل و حامل ویروس تب برفكی كه اغلب متعاقب عفونت طبیعی پدیدار میشوند در بقاء عفونت و بیماری در یك جمعیت و منطقه تاثیر داشته و كنترل این بیماری را بسیار مشكل و همراه با هزینه های كلان نموده است.
كنترل بیماری بر پایه سه اصل لازم الاجراء و مكمل یكدیگر توصیه شده است :
الف – اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای به منظور جلوگیری از ورود ویروس تب برفكی و بخصوص تیپ های جدید و غیربومی.
الف – اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای به منظور جلوگیری از ورود ویروس تب برفكی و بخصوص تیپ های جدید و غیربومی.
ب- مراقبت كلنیكی و سرولوژیكی به منظور شناخت تغییرات بیماری و ماهیت سویه های در گردش.
ج - واكسیناسیون و ایجاد پوشش ایمنی در دامهای مورد هدف با استفاده از واكسن
اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای :
اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای :
مهمترین و اساسی ترین روش پیشگیری و كنترل بیماری تب برفكی بكارگیری اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای است به نحوی كه از ورود ویروس دریك گله و یا جمعیت جلوگیری نماید. از جمله اقدامات فوق باید هر واحد پرورش و نگهداری دام و بخصوص مجتمع های بزرگ دامپروری و تولید شیر و گوشت مسائل زیر را جدی گرفته و بكار بندند:
1- جلوگیری از ورود دام آلوده و حامل ویروس به دامداریها و یا دامپروری تولید شیر و گوشت. ضمنا هرگونه جابجایی دام ( ورود و یا خروج دام ) می بایستی پس از اخذ مجوز بهداشتی حمل و نقل از دامپزشكی دولتی شهرستان انجام گیرد.
2- ضدعفونی وسائط نقلیه.
3- ضدعفونی و رفع آلودگی دامداریهای آلوده تا رفع بیماری.
4- رعایت مقررات بهداشتی قرنطینه ای فردی در مورد تمامی نفرات و اكیپ های مرتبط مانند مامورین تلقیح مصنوعی، اكیپ های مایه كو.بی و ...
5- استفاده از سرنگ سرسوزن و كلمن های نگهداری واكسن مخصوص هر واحد در زمان واكسیناسیون.
6- ضدعفونی روزانه وسائط نقلیه حمل شیر در زمان ورود و خروج.
7- سوزانیدن لاشه و فضولات و هرگونه وسائل آلوده یكبار مصرف.
8- عدم برداشت و انتقال كود آلوده تا رفع كامل بیماری.
مناسب ترین مواد ضد عفونی كننده :
- فرمالین 5 %
- سود سوزآور 2 %
باید فرهنگ استفاده از مواد ضدعفونی رعایت اصول قرنطینه ای فردی و اقدامات بهداشتی در هر واحد ترویج شده تا بتوان به كنترل بیماری دست یافت . این دستورالعمل بایدتوسط اداره كل دامپزشكی استانها تكثیر و به تمامی مسئولین بهداشتی واحدهای دامپروری مالكان و صاحبان آنها – دامپزشكان بخش خصوصی تعاونیها و مجتمع های شیر و گوشت تحویل و اجرای آنرا درخواست نمود.
_(2).jpg)
نظر دهید